ប៉ែកខាងជើង នៃមហាកំផែង​ចិន ដែល​ពីមុន​មកត្រូវបានគេសន្និដ្ឋានថា សង់​ឡើងដើម្បីទប់ទល់នឹង​ការឈ្លានពានរបស់​ទ័ពម៉ុងហ្គោល​ ​អធិរាជ ជិនហ្គីស ខាន់ នោះ គឺមិនទំនងនោះទេ ពោលគឺ​សង់ឡើង​សម្រាប់​ត្រួតពិនិត្យមើលចលនា​របស់​ជនស៊ីវិល និង​សត្វចិញ្ចឹម ក្នុងគោលបំណង​ប្រមូលពន្ធ​តែប៉ុណ្ណោះ។ នេះ​បើតាមការ​អះអាង​របស់​លោក Gideon Shelach-Lavi ដែល​ជាអ្នកស្រាវជ្រាវ​ មកពី​សាកលវិទ្យាល័យយេរ៉ូសាឡឹម ប្រទេស​អ៊ីស្រាអែល កាលពី​ថ្ងៃទី៩ មិថុនា​ ២០២០​ ក្រោយ​សិក្សារឿងនេះបាន ២ឆ្នាំមក។

ការ​រកឃើញនេះ បន្ទាប់ពីលោក​បាន​ផ្គុំផែនទីពេញលេញ​ផ្អែកលើរូបភាព​ផ្កាយរណប នៃមហាកំផែងប៉ែកខាងជើង ដែលមាន​ប្រវែង ៧៤០គីឡូម៉ែត្រនេះ ជាលើកដំបូង។

លោក Gideon Shelach-Lavi បញ្ជាក់​ថា ផ្នែក​នៃមហាកំផែងនេះ គឺ​មាន​កម្ពស់ទាប និងកៀកផ្លូវដើរទៀត មិនសមធ្វើជារនាំងបាំង​ការពារកងទ័ព​ឈ្លានពានឡើយ ប៉ុន្តែ​គឺដើម្បីខ្ទប់មនុស្ស​ និងសត្វ មិន​ឱ្យចេញចូលបានឡើយ ព្រោះ​ពេលនោះជារដូវរងា ម្លោះហើយគេត្រូវចុះមកភាគខាងត្បូង ដើម្បីស្វែងរកទីតាំងដែលកក់ក្តៅជាងផ្នែកខាងជើង។

សូមជម្រាប​ថា ការសាងសង់មហាកំផែងចិន ត្រូវ​បានបែងចែកជាច្រើនផ្នែក​ដែលលាតសន្ធឹងដល់រាប់ពាន់គីឡូម៉ែត្រ ក្នុងនោះ គឺចាប់ផ្តើម​សាងសង់​តាំងពីស.វទី៣ មុនគ.ស មកម្ល៉េះ។ ចំណែក​ផ្នែកខាងជើង (Nortern Line ឬហៅថា Genghis Khan's Wall) ត្រូវ​បាន​សង់ឡើងនៅចន្លោះស.វទី១១ និង​ទី ១៣៕